LEIDEN – Een wereldreis maken door Nederland kan ook heel goed door een museum te bezoeken. Bij het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden kun je momenteel een tijdreis naar het verleden van Malta maken en kennismaken met een verdronken land: Doggerland.
Tempelbeschaving
Niet de piramides in Egypte maar de tempels van Malta waren de eerste vrijstaande stenen bouwwerken. Rond 3600 voor Christus bouwden de bewoners van dit eiland, ten zuiden van Sicilië hun eerste stenen tempels. En niet zo’n beetje ook; in de pakweg negenhonderd jaar dat deze ‘tempelbeschaving’ bestond, bouwden de eerste Maltezen talloze heilige plekken. En daar zijn vele van teruggevonden. Een voorproefje van wat je op Malta allemaal kunt bewonderen, is tot en met 31 oktober 2021 te zien bij de expositie Tempels van Malta in het Museum van Oudheden te Leiden.
Dikke vrouwen of mannen?
In die prehistorische tempels vond men van alles. Een fraaie selectie is het Leidse museum te zien. De meest opvallende vondsten zijn wel de ‘fat ladies’. De beeldjes lijken op voluptueuze vrouwen. Toch kun je je afvragen of het allemaal vrouwen zijn. Als je ze goed bestudeert, kun je er ook een man in zien, met nogal gespierde biceps en benen.
Vroeg wereldwonder – te zien in Leiden
De tempelperiode was een rijke en voorspoedige periode op Malta. En toch duurde die nog geen duizend jaar. “Wellicht zijn ze aan hun eigen succes ten onder gegaan”, stelt Luc Amkreutz, conservator van het museum. “Wij beschouwen het als een vroeg wereldwonder en kunnen er alleen maar met verwondering naar kijken.” Gaat dat dus zien!
IJstijd-Serengeti
Het Museum van Oudheden neemt ook mee op een tijdreis naar een mysterieus maar ooit echt bestaand land: Doggerland. “Als je op je handdoekje op een van de Nederlandse stranden ligt, heb je niet in de gaten dat je aan de rand van een prehistorisch landschap ben beland. Een weids dal dat nu onder de golven van de Noordzee ligt”, vertelt Luc Amkreutz. Een landschap dat meer dan een miljoen jaar bewoond is geweest. Waar onze voorouders kampvuurtjes maakten, mammoeten rondliepen, wolharige neushoorns graasden en nijlpaarden in rivieren zwommen. “Een IJstijd-Serengeti”, zo omschrijft Amkreutz Doggerland.
Verdronken bossen
Doggerland verdronk achtduizend jaar onder de golven. En nog elke dag vinden (amateur) archeologen, paleontologen, vissers en nietsvermoedende strandgangers bewijzen van dit prehistorische land. Botten van uitgestorven dieren, werktuigen gemaakt van geweien en allerlei andere fossielen. In Wales zijn zelfs nog bomen uit de prehistorie te zien: de verdronken bossen.
Blik naar de toekomst
De expositie Doggerland is tot en met 31 oktober 2021 in Leiden te zien, daarna reist de tentoonstelling door naar andere musea langs de kust. Luc Amkreutz was een van de samenstellers van de expo. Hij wil met ‘Doggerland’ niet alleen het verleden laten zien, maar ook een verontrustende blik in de toekomst werpen: “De Noordzee is een van de drukste zeeën ter wereld. Al die drukte leidt tot verstoring van zeer bijzondere archeologische vindplaatsen. Doggerland zou beter beschermd moeten worden omdat het een verhaal te vertellen heeft. Over leven in een veranderende wereld en klimaatverandering. Thema’s die actueler zijn dan ooit. De komende vijfhonderd jaar kan de zeespiegel wel negen meter stijgen. Dan ligt Nederland onder water. Net als Doggerland.” Dat maakt de expositie over dit verdronken land relevanter dan ooit.
Meer zien van Leiden?
Ben je uitgekeken in het Museum van Oudheden? Maak dan een wandeling door Leiden, ook buiten is er genoeg te zien.